Ο γνωστός κύπριος καλλιτέχνης Χαμπής Τσαγκάρης, γνωστός ως Χαμπής ο Χαράκτης, αναφέρει ότι η Σχολή Χαρακτικής που εγκαθίδρυσε δίνει την ευκαιρία στην νέα γενιά να γίνουν σπουδαίοι χαράκτες.
Αναφέρει ότι οφείλει την πορεία του στην τέχνη στον δάσκαλό του Τάσσο.
Συγκεκριμένα δήλωσε, «Εκάλεσε με επήα στην Αθήνα στο εργαστήρι του. Εστράφηκα που λλόου του τζιε δεν έθελα να γίνω τίποτε άλλο εκτός που χαράκτης.»
Δήλωσε επίσης ότι νιώθει ευγνώμων για τους ανθρώπους που τον πρότειναν και εργάστηκαν για την βράβευσή του από την «Europa Nostra».
Αναφέρθηκε στην πολύχρονη δουλειά που πέτυχε παγκύπρια η Σχολή του.
Δήλωσε, επίσης, ότι στο θέμα της εισροής νερού στο Μουσείο Χαρακτικής, τον προβληματίζει η στάση της Επαρχιακής Διοίκησης Λεμεσού. Τον συγκινεί, ωστόσο, η στήριξη των ανθρώπων του πολιτισμού.
«Συγκινεί με το ενδιαφέρον των ανθρώπων του πολιτισμού, ανεξάρτητα που το επάγγελμα που κάμνουν αλλά διαπιστώνω ότι η Επαρχιακή Διοίκηση τζυλά το αφκό με την μαναβέλλαν. Δεν θέλει να το λύσει ή δεν θέλει να το λύσει σωστά. Εννά φανεί. Αλλά δεν θα ανοίξει το Μουσείο ποτέ εάν δεν στεγνώσει το πάτωμα του αρχείου του μουσείου.», είπε ο κύπριος καλλιτέχνης.
Για την πορεία του στην τέχνη, το βραβείο πολιτιστικής κληρονομιάς και την κατάσταση με το Μουσείο Χαρακτικής, συζητήσαμε με τον Χαμπή τον Χαράκτη σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Voice International.
Ερώτηση: Ας ξεκινήσουμε καταρχάς με εσάς τον ίδιο, την δική σας πορεία μέσα από την τέχνη….
Χαμπής: «Μα πόθεν να αρκέψω;(γέλια) Να ξεκινήσω που το δημοτικό. Άρεσκε μου η πατατοτυπία πολλά. Ύστερα, στο γυμνάσιο εζωγράφιζα πάνω στο celotex τζαι αρκίνησα τζαι έξυζα πάνω σε celotex. Τζαι έκαμα μια σειρά ζωγραφοξυσμένα έργα που τζιαμέ είπαν μου «μα εσύ πρέπει να χαράξεις», «Τι εν η χαρακτική;» είπα εγώ. Τζαι εξεκίνησα, εφέραν μου τέσσερα linoleum, έκαμα τα πρώτα χαρακτικά μου. Που ελείψαν εν ήξερα πόθεν το ‘γοράζουμε. Επήα στον πελεκάνο του χωρκού τζαι είπα του «θέλω να μου πιντώσεις σανίδια, να μου κάμεις πλάκες ένα μέτρο» τζαι έπιασα τα εργαλεία των πελεκάνων τζαι εχάρασσα. Τζαι εχάραξα πέντε ξυλογραφίες τζαι η τύχη μου ύστερα, είχα 9 χαρακτικά, ήβρα τον Τάσσο τον χαράκτη στο Hilton στην Λευκωσία, έκαμε έκθεση τζαι επήα να την δώ. Εκάλεσε με επήα στην Αθήνα στο εργαστήρι του. Εστράφηκα που λλόου του τζιε δεν έθελα να γίνω τίποτε άλλο εκτός που χαράκτης. Ήταν το ’71 τούτο.
Το ’72 ύστερα που μια έκθεση μου χαρακτικής στην Λευκωσία, εγράψαν ούλλες οι εφημερίδες «ίντα καλός που εν τούτος». Επέλλανα τέλια, έθελα να πάω να σπουδάσω. Εδούλευκα τότε στην Χαραυγή, έδωσα παραίτηση τζαι είπαν μου «που εννά πάεις;». Είπα τους «εννά πάω στην Αγγλία να δουλεύκω τζαι να σπουδάσω, δεν ζητώ να με πέψετε υποτροφία», γιατί ήμουν ήδη παντρεμένος τζαι είχα τζαι ένα κοπελλούι. Τζαι η τύχη μου ήταν στον μήνα που ήμουν, ο ανταποκριτής της Χαραυγής στην Μόσχα ειδοποιά «θέλω να στραφώ, πέψετε άλλο». Είπαν μου «άτε θέλεις να σπουδάσεις; Πάεις; Μάθε την γλώσσα κανένα θκυό χρόνια πε μας που θέλεις τζαι να μπείς». Επήα. Στα τρία χρόνια εκατάλαβα ότι αποκλείεται να σπουδάσω γιατί εν εθέλαν οι Ρώσσοι να σπουδάσω γιατί δεν εσυνδιάζετουν η ιδιότητα μου σαν ξένου ανταποκριτή τζαι φοιτητή. Επήα στην Αθήνα ήβρα τον Τάσσο τον δάσκαλο μου, είπα του τι εγινίσκετουν τζαι είπε μου «θα ‘ρθεις εδώ, θα πας 2 χρόνια στην σχολή Δοξιάδη και μετά θα φροντίσω να πας ένα χρόνο στο Παρίσι». Είπα του «δάσκαλε ευχαριστώ», έφυα πετώντας, επήα στην Μόσχα, ειδοποιώ την εφημερίδα «πέψετε άλλον φεύκω». Τζαι πάλε άνοιξε η τύχη μου τζαι που τζιαμέ που δεν εγίνετουν να σπουδάσω, εσπούδασα 6 χρόνια. Εν σου λαλώ λεπτομέρειες, εννά σου δώσω ένα βιβλίο αυτοβιογραφικό με πολλές λεπτομέρειες μέσα. Ετέλειωσα ευτυχισμένος με μια διπλωματική εργασία έξι μέτρα «Η Κύπρος μετά την ανεξαρτησία». Ο μόνος τόπος που υπάρχει τούτο το εξάμετρο που είναι ένα τρίπτυχο είναι στο ΑΚΕΛ, που το έκαμα δώρο τότε το ‘82. Τζείνο που εν στην είσοδο του κόμματος εν το ένα τρίτο, απέναντι δεξιά εν το «Θα νικήσουμε», το άλλο εν στο γραφείο του Επαρχιακού Γραμματέα του ΑΚΕΛ Λευκωσίας-Κερύνειας.
Εστράφηκα πίσω, εδούλεψα 5 χρόνια ξανά στην Χαραυγή, ύστερα έφυα επήα στην εκπαίδευση 21 χρόνια τζιε επέρασα υπέροχα με τους μαθητές μου. Το ’95 ίδρυσα την Σχολή Χαρακτικής δαμέ στην μνήμη του δασκάλου μου του Τάσσου, γιατί ο Τάσσος όταν με επήρε στην Αθήνα εν δωρεάν που με έμαθε. Το 2008 ίδρυσα το Μουσείο Χαρακτικής, για να μάθει ο κόσμος παραπάνω για την χαρακτική.
Το λοιπόν, σ’ τούντην πορεία, που τότε που ήρτα στα Πλατανίσκια δαμέ έκαμα πάρα πολλή δουλειά εικονογραφική, εκτός που την Σχολή τζαι το Μουσείο. Εικονογράφησα πρώτα στην Παλλουριώτισσα, τον «Σπανό τζιε τους σαράντα δράκους» τζιε δακάτω εικονογράφησα το «Βασιλόπουλο της Βενετιάς», την «Ανεράδα», τους «Καλικάντζιαρους», τους «Τρίπλαρους» τζιε εν αθυμούμε τζιε εγώ τι άλλο (γέλια).
Ερώτηση: Πριν μερικούς μήνες είχατε βραβευτεί με το Ευρωπαϊκό βραβείο πολιτιστικής κληρονομιάς. Θεωρείτε ότι υπάρχει η αναγνώριση των ανθρώπων του πολιτισμού και των τεχνών, ειδικά σε επίπεδο Κύπρου και Ευρώπης;
Χαμπής: Εν μπορώ να είμαι απόλυτος. Ξέρω ότι μου ήταν μιάλη τιμή η βράβευση που την «Europa Nostra» τζαι νιώθω ευγνωμοσύνη για τους ανθρώπους που με επισημάναν τζαι επροτείναν με για τούντο βραβείο. Γιατί εγώ λαλώ τζαι να μεν έπιανα το βραβείο, η δουλειά μου εμένα εν αλλάσσει. Το τι έκαμα έκαμα το. Εν κατατεθειμένο. Είμαι ευγνώμων στην Αντρούλλα Βασιλείου που με επεσήμανε, επρότεινε με, εδούλεψε για την υποψηφιότητα. Τζαι επίσης επρότεινε με για το βραβείο ο Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης, ο Δήμαρχος της Λευκωσίας, που του είμαι επίσης ευγνώμων. Τζαι εδουλέψαν πάρα πολλά για την υποψηφιότητα μου ο Χρίστος Αγιομαμίτης, η Λύδα Αγιομαμίτη τζαι η Αγνή Πετρίδου, μηχανικός πολεοδόμος στον Δήμον Λευκωσίας. Τζαι φυσικά είμαι ευγνώμων στην κριτική επιτροπή του «Europa Nostra» γιατί ναι επροτείναν με που την Κύπρο αλλά είσσεν 235 περίπου υποψηφιότητες που ούλλη την Ευρώπη που 35 χώρες. Που τζείντες 235 εβραβεύσαν 30 που 21 χώρες. Είσσεν κατηγορίες, η κατηγορία που εβραβεύτηκα εγώ ήταν «Πρωταθλητής κληρονομιάς» που είμαστε τέσσερις που εβραβευτήκαμε μεσ’ τζείνη την κατηγορία. Νιώθω ευγνωμοσύνη για την κριτική επιτροπή. Μέσα που τούτους ούλλους πώς με εφκάλαν τζειπάνω, ευχαριστώ πάρα πολλά!
Τωρά για την αναγνώριση, εάν υπάρχει στην Κύπρο εγιώ ξέρω ότι υπάρχουν πάρα πολλοί καλλιτέχνες στην Κύπρο, σπουδαίοι καλλιτέχνες, παντού τζαι έχουν μιαν άλφα μεταχείριση που το Υπουργείο Παιδείας τζαι Πολιτισμού πριν, τωρά με το Υφυπουργείο Πολιτισμού νομίζω αλλάξαν τα πράματα. Θωρώ ότι αλλάσσουν τα πράματα. Το πόσο τους αναγνωρίζουν εν ξέρω. Εγώ ξέρω ότι δεν επεδίωξα ποτέ να με αναγνωρίσουν, δαμέ που είμαι κάμω τζείνο που θέλω. Τζαι νιώθω ευχαριστημένος γιατί το Υφυπουργείο Πολιτισμού, μετά την βράβευσή μου που την «Europa Nostra», έκαμε μου μια τιμητική εκδήλωση στο Υφυπουργείο τζαι τωρά που έσσιει το Μουσείο Χαρακτικής το πρόβλημα με την εισροή νερού στο αρχείο, ενδιαφέρθηκε πάρα πολλά η Υφυπουργός Πολιτισμού, Λίνα Κασσιανίδου. Η ίδια τζαι δαμέ επιτόπου για να δεί τα πράματα τζαι με πολλά καλές προθέσεις.
Τούτη εν η κατάσταση όπως την θωρώ εγώ.
Ερώτηση: Θεωρείτε ότι στην Κύπρο υπάρχουν οι δομές και οι πολιτικές, που να προωθούν την καλλιέργεια και το ενδιαφέρον των πολιτών στην τέχνη και ειδικά στις νέες γενιές;
Χαμπής: Είμαι μακριά εν ξέρω. Είμαι στο χωρκό δαμέ, εν ξέρω τι γινίσκεται, εν μπορώ να πω. Ότι πω μπορεί να φκω έξω. Αλλά ξέρω ότι γινίσκεται πάρα πολλά καλή δουλειά δαμέ. Με την Σχολή Χαρακτικής, που έχουμε δωρεάν μαθήματα στην μνήμη του δασκάλου μου του Τάσσου που το ’95 μέχρι σήμερα. Τζαι όι μόνο δαμέ. Γιατί εξεκινήσαμε που τα Πλατανίσκια αλλά ύστερα αρκινήσαμε τζιε εδιούσαμε γυρούς σε διάφορα χωρκά. Τζαι επήαμε στην Ανώγυρα, στις Πλάτρες, μερικές φορές. Επήαμε στο σπίτι της Κοντέας στην Λάρνακα, στην Κλήρου, στο Μέσα Χωρκό της Πάφου, στην Δερύνεια τζαι καμπόσα άλλα χωρκά που αν σκεφτώ αλλό λίο εννά τα ‘βρω (γέλια). Εδώσαμε το γυρώ της Κύπρου ούλλης. Στην Λεμεσό, στην Λευκωσία επήαμε.
Εμείς προσπαθούμε να δώσουμε τούντην ευκαιρία στην νέα γενιά, που μωρά. Εν ούλλες οι ηλικίες οι μαθητές μας δαμέ. Εγώ είμαι ευχαριστημένος για το τι κάμουμε εμείς. Όταν λαλώ εμείς, ναι εξεκίνησα μόνος μου την Σχολή τζαι ύστερα το Μουσείο, εκάμαμε μια μη κερδοσκοπική εταιρία, που είμαστε εγώ, φίλοι μου τζαι πρώην μαθητές μου στην Σχολή, οι οποίοι εγινήκαν σπουδαίοι χαράκτες κάποιοι σήμερα.
Ερώτηση: Πρόσφατα στα ΜΚΔ ανεβάσατε μια δημοσίευση συνοδευόμενη και από φωτογραφίες σχετικά με το Μουσείο Χαρακτικής στα Πλατανίσκια, συγκεκριμένα ότι ο χώρος κλείνει τις πόρτες του και αναστέλλει τις εκδηλώσεις του. Ακολούθησε και επίσκεψη από την Υφυπουργό Πολιτισμού (νότια) και ανακοινώσεις από τον Υπουργό Εσωτερικών (νότια) σχετικά με ενέργειες. Είναι ευοίωνα τα μηνύματα που εκλάβατε;
Χαμπής: Μου είναι ευχάριστο το ενδιαφέρον που επέδειξε το Υπουργείο Εσωτερικών τζαι το Υφυπουργείο Πολιτισμού. Μου είναι πάρα πολλά συγκινητικό το ενδιαφέρον πολλού κόσμου τζαι τα σχόλια τους Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, πάρα πολλά συγκινητικό. Τζείνο το οποίο είναι το μεγάλο ερωτηματικό είναι το τί θα κάμει η Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού, η οποία επερίπαιζε με πέντε χρόνια με την Υπηρεσία Τουρκοκυπριακών Περιουσιών. Ο Έπαρχος, τωρά εμπήκε στο χορό τζαι έστειλε, την Δευτέρα που πέρασε, μηχανικό για να ξανά δει την υπόθεση. Η ουσία, όμως, είναι ότι πέντε χρόνια επεριπαίζαν με ανεξάρτητα το ότι έστειλε μηχανικό τζαι έστειλε τον γιατί επέμβηκε ο Υπουργός Εσωτερικών τζαι αναγκάστηκε ο Έπαρχος, εν ολοκάθαρο για μένα. Άλλα ό,τι τζαι να κάμνει θυμίζει μου την παροιμία «απόν ‘θέλει να πάει στο μύλο πέντε μέρες κοσσινίζει», τούτοι εκάμαν το πέντε χρόνια.
Τζαι όπως σου το λαλώ, εγώ έστειλα το γραπτώς την απάντηση στον Έπαρχο, την οποία εκοινοποίησα παντού, γιατί έκαμε κάτι δηλώσεις στο ΚΥΠΕ που δείχνουν ούλλες τις προθέσεις του. Λαλεί εν δύσκολο, ίσως είναι αδύνατο, εν θα εξαλειφθεί η υγρασία τζαι τούντα πράματα δείχνουν τι έσσιει στο μυαλό του. Όπως είσσε τόσα χρόνια που το είσσεν ξεχασμένο δαμέ. Γιατί είπε ότι εν καλή τη πίστη που ήρταν. Όταν εγώ αποτάθηκα τον Ιούνη απελπισμένος κοντά του, εν 3 email που του έστειλα, για να του πω για την αδιαφορία την εγκληματική των Τουρκοκυπριακών Περιουσιών, απάντησε μου «ξέρεις τούντα θέματα χειρίζουνται τα οι Τουρκοκυπριακές Περιουσίες, αποτάθου κοντά τους». Την επιστολή μου εννά την έβρετε στο facebook, έστειλα την τζαι στο ΚΥΠΕ τζαι στις εφημερίδες.
Συγκινεί με το ενδιαφέρον των ανθρώπων του πολιτισμού, ανεξάρτητα που το επάγγελμα που κάμνουν αλλά διαπιστώνω ότι η Επαρχιακή Διοίκηση τζυλά το αφκό με την μαναβέλλαν. Δεν θέλει να το λύσει ή δεν θέλει να το λύσει σωστά. Εννά φανεί. Αλλά δεν θα ανοίξει το Μουσείο ποτέ εάν δεν στεγνώσει το πάτωμα του αρχείου του μουσείου. Μέστο αρχείο έχουμε θησαυρούς χαρακτικής, που τον 16ο αιώνα μέχρι σήμερα. Τα έργα που έχουμε δαμέ, έχουμε τα εμείς τζαι υπάρχουν τζαι στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου. Στην επιστολή του απαντώ για όλα.
Kallis Antounas-Voice International 2023
Related Posts
19-year-old injured in balcony fall amid fight!
19-year-old Hussaın Al FATİH HASS is reportedly in hospital after falling from an apartment balcony. A fight broke out in Read more
Cyprus secures halloumi PDO status with 5-year plan
Cyprus has been granted a 5-year transition period by the European Commission to comply with the requirements for the production Read more
